LỜI TIÊN TRI TRÊN BÃI ĐÁ CỔ SAPA

Bài viết dưới đây của tác giả Phạm Ngọc Dương – đã được đăng trên một số trang web. Nay nhân loạt bài về Bãi đá cổ Nấm Dẩn xin đăng tải lại lên Diễn đàn lyhocdongphuong.org.vn
Nguồn: http://my.opera.com/phamngocduongantg/blog/show.dml/1756816

LỜI TIÊN TRI TRÊN BÃI ĐÁ CỔ SAPA
Friday, 22. February 2008, 09:15:01

KHOA HỌC – XÃ HỘI

PHẠM NGỌC DƯƠNG

Mới đây, các nhà khoa học trong nước khá bất ngờ về tuyên bố của nhà khoa học Nguyễn Vũ Tuấn Anh (Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Lý học Đông phương): Hình vẽ trên bãi đá cổ Sapa là những ghi chép về hệ thống Kinh Dịch và cả những lời tiên tri của người Việt cổ. Từ những tuyên bố này, cùng những tài liệu và dẫn chứng khá thuyết phục, ông đặt ra giả thiết: Kinh Dịch có nguồn gốc từ nước Bách Việt cổ xưa (có nghĩa là của dân tộc Việt) và nền văn minh Lạc Việt có tuổi 5.000 năm!

Tác giả chụp hình tại bãi đá cổ

Kỳ I: Nếu cho tôi một tỉ, tôi sẽ giải mã toàn bộ bí ẩn ở bãi đá cổ Sapa!
Sau rất nhiều lần hẹn hò qua điện thoại tôi mới gặp được nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh, vì ông sống và làm việc ở TP. Hồ Chí Minh. Lần này ông ra Hà Nội để báo cáo một số đề tài nghiên cứu của mình. Tôi ngồi cùng ông vào một buổi chiều trong một quán café bên hồ Trúc Bạch. Dù mới ở tuổi 60, song mái tóc ông đã bạc trắng như cước. Ông bảo, cả đời ông vùi đầu vào đống sách Kinh Dịch cùng hầu hết những loại sách mang tính triết lý đông tây kim cổ nên mái tóc không bạc trắng mới là chuyện lạ.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh, ông chú ý đến bãi đá cổ Sapa từ tháng 5 – 2006 khi có một tờ báo đăng chuyện nhà khoa học người Pháp Phillipe Le Failler – chuyên gia hàng đầu của Viện Viễn đông Bác Cổ, và các cộng sự Việt Nam thực hiện công việc dập bản khắc hình vẽ trên bãi đá trước tình trạng bãi đá cổ Sapa có thể bị biến dạng bởi tác động của thiên nhiên và con người. Bài viết cũng nói rằng, những bí ẩn về bãi đá cổ nổi tiếng ở Sapa đang có cơ hội hé mở khi lần đầu tiên, toàn bộ hoa văn của hơn 200 viên đá đã được in dập lại và được nghiên cứu theo công nghệ hiện đại. Sau 7 tháng làm việc, nhóm nghiên cứu của Phillipe đã dập được toàn bộ gần 200 viên đá, với tổng cộng 3.000 bản dập. Tất cả những bản dập này cũng như những dữ liệu định vị của các viên đá sẽ được nhập vào máy tính, sắp xếp, tính toán số lượng, sự lặp lại của các mẫu hoa văn… làm cơ sở để giải mã về các hoa văn, hình vẽ bí ẩn.
Theo Phillipe Le Failler: “Công việc nghiên cứu cho những kết luận ban đầu, có thể là một bản đồ, một bài cúng…”
Bí ẩn của những hoa văn này đã được các nhà khoa học nghiên cứu từ rất lâu. Ngay từ năm 1925, giáo sư Pháp Victor Goloubev đã đưa ra những giả thuyết giải thích về các hoa văn này. Những hoa văn lạ, đẹp và nhiều hình dạng: bậc thang, hình người, con đường, chữ viết… và nhiều hình khắc bí ẩn khác. Đặc biệt và khó lý giải nhất là có một hình người tỏa ra các vầng hào quang xung quanh. Thế nhưng, bãi đá cổ đang có nguy cơ bị biến dạng. Một số họa tiết bị mờ vì mưa nắng bào mòn.
Mới đây người ta lại phát hiện thêm những bãi đá cổ tương tự ở xã Tả Phìn (Lào Cai) Vị Xuyên (Hà Giang), Pá Màng (Sơn La) cùng với những hoa văn và cách bài trí bí ẩn. Phillipe Le Failler dự định sẽ tiến hành dập lấy mẫu tiếp những bãi đá này. Và khi công việc hoàn thành, ông sẽ có trong tay hệ thống toàn bộ các mẫu hoa văn của các bãi đá cổ được phát hiện tại Việt Nam. Cùng với việc cập nhật dữ liệu thông tin và nghiên cứu trên máy tính, Phillipe tuyên bố rằng bí ẩn mà người xưa gửi gắm trên những viên đá này chắc chắn sẽ được giải mã trong tương lai không xa.
Sau khi nghe tin này, nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh khá… bất bình. Ông nói: “Thật là khôi hài. Nếu là một bài cúng thì chẳng cần phải ghi vào bãi đá cổ làm gì để giải mã cho mất công thế…”.
Phương tiện khoa học hiện đại có thể cho con người thấy tất cả những thực tại đang hiện hữu: Từ hạt vật chất nhỏ nhất đến thiên hà khổng lồ. Nhưng sự bí ẩn lại nằm trong tính tương tác giữa những thực tại đó. Bởi vậy, người Pháp có thể dùng máy móc và phương tiện hiện đại để xem xét những ký hiệu trên bãi đá cổ Sapa. Nhưng họ sẽ không thể hiểu được những ký hiệu ấy nói lên điều gì? May lắm thì họ hiểu phần nào mà thôi.
Theo ông, chưa có một tiêu chí nào cho sự giải mã một di sản văn hóa cả. Bởi vì, một vòng tròn trên bãi đá cổ, người thì bảo đó là ký hiệu mặt trời, người bảo mặt trăng, người bảo thái cực, người kêu đích thị hòn bi, kẻ cãi lại thì bảo cái bánh dầy mới đúng… Như vậy rất khó biết ai đúng.
Tuy nhiên, ông khẳng định rằng, tiền nhân làm ra bãi đá cổ kỳ công này thì phải có mục đích rõ ràng.
Năm ngoái, trong lúc nhậu cùng một số nhà sử học, khi ngà ngà, ông cao hứng và đã hùng hồn tuyên bố: “Nếu cho tôi một tỉ, tôi sẽ giải mã toàn bộ bãi đá cổ Sapa”.
Tháng sau, một vị quan chức trong Viện Sử học gọi điện cho ông “OK” kế hoạch này. Nhưng lúc ấy ông lại tỉnh táo, sợ rằng mình bảo cái bánh dầy, người khác bảo hòn bi thì cãi nhau mệt. Nên ông từ chối.
Việc giải mã một thông điệp người xưa để lại là một việc rất khó khăn. Bởi vì khái niệm của người xưa khác người thời nay, hoàn cảnh xã hội, thói quen tư duy, nhận thức đều khác. Vậy muốn hiểu người xưa muốn nói gì qua những mật ngữ để lại thật không dễ dàng. Hơn nữa, chúng ta lại chưa có một tiêu chí khoa học về phương pháp giải mã những di sản văn hoá nói chung, hoặc chí ít chúng ta chưa biết đến điều này.
Chính vì những lẽ đó, đã tồn tại những ý tưởng khác nhau khi nhận xét về nội dung bãi đá cổ Sapa, kể từ khi nó được các nhà khoa học hiện đại phát hiện vào năm 1926. Theo ông Tuấn Anh, rất khó có thể hiểu được người xưa muốn nói gì qua những ký tự và những hình vẽ bí ẩn. Nhưng điều đó không có nghĩa không thể hiểu được nếu có sự hiểu biết về văn hóa, toán học cổ xưa.
Với những sự kiện trên, ông lặng lẽ gom góp tiền bạc bắt xe ra Hà Nội, lên tận bãi đá cổ Sapa để đi tìm lời giải mã.

Có hay không lời tiên tri trên bãi đá cổ Sapa? 
Nhà khoa học Nguyễn Vũ Tuấn Anh kể lại: “Sau khi tích luỹ được một số tiền nhỏ, đủ để cho gia đình chi sài ở mức tối thiểu khi tôi đi vắng, tôi liền khăn gói ra Hà Nội gặp con gái. Cô con gái chu cấp cho ít tiền nữa để lên tàu đi Lào Cai.
Hôm ở trong nhà nghỉ rẻ tiền, trời mưa tầm tã, tôi và và ông chủ nhà nghỉ ngồi uống rượu tán gẫu. Tôi hỏi về bãi đá cổ Sapa, anh ta bảo: “Cái bãi đá cổ Sapa ấy thì em biết rõ lắm, nó cách đây hơn chục cây số. Có một con đường đi thẳng từ đây xuyên qua bãi đá. Em chính là người chỉ huy công trường làm con đường đó. Con đường chạy xuyên qua bãi đá cổ thẳng lên đến bản Pò Lùng Chải. Để làm được con đường này, chúng em phải đập đi 18 viên đá có chữ và hình vẽ trong bãi đá cổ Sapa. Trong đó có một hòn đá cổ rất to, bề ngang gần 4 mét, cao hơn 3 mét, chằng chịt những hình vẽ. Bọn em phải đập cả 10 ngày mới đập nát được hòn đá ấy”. Như tiếng sét đánh làm tôi choáng váng. Trời đất như tối sầm trong tôi. Còn gì là sự chiêm nghiệm những dấu ấn của cha ông để lại nữa?
Nhưng rồi tôi lại mừng reo lên khi nhận được tin này. Nếu số đá bị phá đúng 18 hòn thì cộng với 198 hòn còn lại thì bãi đá này có 216 hòn đá có hình vẽ. Đây đúng là số hào Dương trong 64 quẻ Dịch.Ngay lúc ấy, tôi đã nghĩ rằng, bãi đá cổ Sapa có khả năng ẩn chứa những bí ẩn của kinh Dịch”.
Bãi đá cổ Sapa bắt đầu ở ngang sườn đèo, phía dưới là một thung lũng có một dòng suối lớn chảy qua. Bãi đá cổ chạy dài 4 km dọc theo hai bên con đường mới mở.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh không khỏi giật mình khi tận mắt hòn đá nằm ngay bên tay phải của con đường mở qua, chỉ cách lề đường không quá 20 m. Nó thuộc vào một trong những hòn đá lớn và độc đáo ở bãi đá cổ Sapa. Sự độc đáo của nó chính vì nó là hòn đá duy nhất vẽ những hình thù của phương tiện trong xã hội hiện đại của chúng ta. Cũng chính vì thế nó là hòn đá có biểu tượng gây tranh cãi nhiều nhất. Hầu hết các nhà khoa học đều đã biết đến hòn đá này và ông cũng biết trước khi đến đây. Nhưng chỉ đến khi nhìn thấy nó ông mới bị ấn tượng mạnh. Hòn đá này cao khoảng 2 m, dài hơn 3 m. Hình vẽ nằm trên mặt đá phẳng và trơn nhẵn, hướng ngược chiều đường từ thị trấn lên bãi đá cổ.

(Minh họa hình vẽ trên “hòn đá tiên tri”)

Do máy ảnh chụp không rõ được hình vẽ trên hòn đá nên nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh vẽ lại như vậy. Dù không chính xác tuyệt đối nhưng rõ ràng hình vẽ thể hiện những chiếc máy bay, mũi tên và ô tô. Hình tượng trên hòn đá này từng là sự tranh luận nghiêm túc của các nhà nghiên cứu. Hầu hết đều cho rằng: “Hình này mới được vẽ vào khoảng đầu hoặc giữa thế kỷ trước”. Đơn giản vì họ cho rằng: Hình cái xe ô tô và máy bay là sản phẩm của đầu thế kỷ 20. Khi chưa được tận mắt hòn đá, ông cũng nghĩ như họ. Nhưng khi xem trực tiếp những hình tượng trên hòn đá này, ông khẳng định họ sai lầm. Ông cho rằng, phần quan trọng nhất để chứng tỏ sai lầm của họ chính là ở đường nét bị bào mòn của nét vẽ hoàn toàn tương quan với các nét vẽ trên các phiến đá cổ khác và của những nét khắc vẽ trên chính hòn đá này. Hai bên tảng đá còn có một số ký tự loằng ngoằng đã mờ giống như chữ Hán và chữ Khoa Đẩu cùng những đường khắc vạch ngang. Chính sự tương quan bào mòn này của các nét vẽ trên ngay cùng phiến đá và với các hòn đá khác cho thấy chúng phải vẽ đồng thời. Không thể có khoảng cách hàng ngàn năm cho sự bào mòn giống nhau.
Theo ông Tuấn Anh, để xác định niên đại của hình vẽ này không phải khó khăn lắm so với khoa học hiện đại. Tuy nhiên, dựa vào những phương pháp như: So sánh trình độ đồ họa và trình độ của ý tưởng chứa đựng trong đồ họa; So sánh tính chất vật lý các rãnh: độ rộng trung bình, độ rộng lớn nhất và độ rộng nhỏ nhất, độ thẳng trung bình, vết vẽ thẳng lớn nhất và vết vẽ thẳng nhỏ nhất. Với hai phương pháp thông thường này có thể phần nào xác định được niên đại của hình vẽ. Hơn nữa, nếu so sánh tính chất hóa học của các chất có trên mặt rãnh bằng định vị C và so sánh cấu trúc sinh học có được trên bề mặt rãnh thì độ chính xác sẽ cao hơn.
Có nhiều ý kiến khác nhau nói về nội dung hình khắc trên hòn đá này. Nhưng có thể nói là hầu hết đều cho rằng: “Đây là một hình mới được vẽ vào khoảng những năm 60 của thế kỷ trước”. Với sự nhận thức phổ biến thì khó ai có thể cho rằng đây là một lời tiên tri.
Nhưng với nhà khoa học này, ông luôn nhạy cảm với những vấn đề mang tính khoa học tiên tri.
Vào những năm 30 của thế kỷ trước, khi những người da trắng đục một hòn núi để làm hầm cho đường xe lửa chạy qua trên núi Kỳ Sơn (Trung Quốc), họ đã đào được tấm bia có khắc dòng chữ: “Sau này, sẽ có người Bột đục hòn núi này cho một con rồng sắt chạy qua đây!”.
Bởi vậy, khi nhìn thấy những hình ảnh trên phiến đá này ông đã linh cảm rằng: “Đây là một lời tiên tri”. Nhưng vì là hòn đá đầu tiên nhìn thấy, nên ông cũng chưa lý giải được nó tiên tri về cái gì?
Vấn đề đặt ra với những nhà nghiên cứu: Nếu hình ảnh chiếc máy bay là sản phẩm của thế kỷ 20 và người ta vẽ lên vì nhận thức trực quan, vậy thì lý giải thế nào với ba mũi tên thời Trung cổ lại bắn vào ba cái máy bay hiện đại ấy? Nếu là nhận thức trực quan thì nó phải là ba cái tên lửa mới phải?
Phải chăng, hình tượng mũi tên cổ trên bãi đá cổ Sapa và hình tượng “Con rồng sắt” chính là khái niệm cổ của người xưa diễn tả một thực tại sẽ xảy ra trong tương lai?
Còn nữa, nếu cái ô tô cũng là sự thể hiện cái nhìn trực quan của thời đại có ô tô thì không thể vẽ cái bánh xe theo kiểu xe bò như vậy được. Hình người ở dưới cũng rất thô sơ. Nếu một người ở giữa thế kỷ 20 không thể có một lối vẽ người như vậy. Huống chi, cách thể hiện người kiểu đơn sơ này lại thống nhất trên khắp bãi đá cổ Sapa.
Chính vì những mối liên quan giữa phong cách thể hiện trong các hình vẽ trên bãi đá cổ và những hình tượng không thể lý giải, nên các nhà nghiên cứu đã sai lầm khi cho rằng: Bãi đá cổ Sapa được hình thành bởi các tộc người khác nhau qua nhiều giai đoạn thời gian và họ căn cứ vào sự định cư của tộc người Tày và người Mông ở đây trong thời gian 300 đến 900 năm trở về trước để tính thời gian ra đời của hình khắc.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh giải thích lời tiên tri qua hình vẽ trên hòn đá cổ này như sau: “Vào thời đại tên lửa bắn nhau với máy bay, bãi đá cổ Sapa sẽ có một con đường cho xe chạy qua”.
Lời tiên tri này được đặt ngay cạnh con đường mới làm dẫn vào bãi đá cổ Sapa đầy bí ẩn. Nó như là một sự chào đón và cũng là sự cảnh báo của một trí tuệ siêu việt, đầy huyền vĩ trong sự bí ẩn của nó. Như vậy, lời tiên tri trên hình vẽ này đã xảy ra, với một con đường làm xuyên qua bãi đá cổ và tất nhiên, người ta đã phá đi một số hòn.
Nhà khoa học này nói: “Tôi sững sờ và bàng hoàng trước lời tiên tri trên hòn đá cổ. Sự sững sờ và bàng hoàng ấy dành cho tôi và chỉ một mình tôi. Lúc đó, tôi biết rằng tôi không thể chia sẻ với ai sự suy nghĩ của mình. Cái gì bên trong bãi đá cổ đầy bí ẩn này mà nó phải có một lời tiên tri ngay ở đầu bãi đá?
Tôi lạc vào bãi đá và ngạc nhiên thay, trên bãi đá có cả rất nhiều hòn đá khắc chữ Khoa Đẩu. Chữ Khoa Đẩu rải rác khắp bãi đá cổ Sapa và cả chữ Hán”.
Giáo sư Lê Trọng Khánh, một chuyên gia đầu ngành về chữ viết của người Việt cổ nhận xét: “Tổng thể các hình khắc trên bãi đá cổ Sa Pa quả là một bộ sách khổng lồ được khắc bằng văn tự cổ”. Ông cũng là bậc thầy về chữ Khoa Đẩu. Ông có nhiều công trình nghiên cứu về loại chữ này. Trong một tác phẩm của giáo sư Lương Kim Đinh xuất bản trước năm 1975 cũng nói về chữ Khoa Đẩu. Trong một tài liệu lịch sử có nói về một cuộc họp Viện Cơ mật của Bằng Công Nguyễn Hữu Chỉnh, các quan đại thần đưa ra kiến nghị dùng chữ Khoa Đẩu là chữ của dân tộc Việt từ ngàn xưa làm chữ viết chính thức thay thế cho chữ Hán. Nhưng Nguyễn Hữu Chỉnh bác với lý do chữ Khoa Đẩu viết thường cụp xuống ở nét cuối. Ông cho rằng, như vậy vận nước không khá, nên ông bác bỏ. Điều này cho thấy rằng: Chữ Khoa Đẩu từng tồn tại khá phổ biến ở nước Việt.
Hơn 1.000 năm Bắc thuộc và Hán hoá, tất nhiên một đế quốc thống nhất thì phải thống nhất một ngôn ngữ và văn tự chính thống. Qua một ngàn năm Bắc thuộc ấy, làm sao một dân tộc bị đô hộ còn giữ lại văn tự của mình như một sự tồn tại chính thống? Những dấu chứng còn lại của chữ Khoa Đẩu tuy không nhiều, nhưng đủ để chứng minh một nền văn minh huyền vĩ đã được ghi nhận bằng loại chữ này ở miền nam sông Dương Tử. Tiếc rằng, chẳng thấy ai nói đến điều này trong lịch sử chữ viết của nền văn minh Việt.
Liệu hình vẽ mà nhà khoa học Nguyễn Vũ Tuấn Anh trình bày trên đây có phải là một lời tiên tri hay không? Điều này vẫn còn phải nghiên cứu và có sự đầu tư công sức, trí tuệ của các nhà khoa học. Mong rằng, bài viết sẽ tạo ra diễn đàn để các nhà khoa học trong cả nước tranh luận, chứ không nên phán xét một cách cảm tính rồi bác bỏ trí tuệ của tổ tiên ta.

Kỳ II: Kinh Dịch trên bãi đá cổ Sapa?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh là người âm thầm và rất “nhiệt tình” đi tìm câu trả lời cho câu hỏi vô cùng lớn: “Liệu đất nước Việt Nam có phải đã trải qua 4.000 năm lịch sử?”. Nhà nghiên cứu này luôn tự hào rằng, nền văn hiến Lạc Việt đã tồn tại những… 5.000 năm! Ông đã viết nhiều cuốn sách để chứng minh cho luận điểm của mình. Từ bãi đá cổ Sapa cùng nhiều luận điểm khác, ông khẳng định, cuốn sách kỳ vĩ Kinh Dịch của nhân loại có nguồn gốc từ dân tộc Lạc Việt, chứ không phải của người Trung Quốc. Có lẽ đây lại là vấn đề tranh cãi mới của giới lịch sử.
Khởi nguyên vũ trụ từ… bức khắc trên tảng đá
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh đã nghiên cứu rất kỹ các hình khắc trên bãi đá cổ Sapa và ông khẳng định rằng, hầu hết những hình khắc trên bãi đá đều có những hình tượng độc đáo lý giải sự khởi nguyên và tính tuần hoàn của vũ trụ.
Trong số những hòn đá đó, nổi bất nhất là một hòn có hình vẽ như sau:

(Hình khắc này mô tả khởi nguyên vũ trụ?)

Hình khắc trên đã có nhiều nhà nghiên cứu giải mã khác nhau. Nhưng đáng chú ý là sự lý giải của ông Phạm Ngọc Liễn. Điều đặc biệt là nhà nghiên cứu này cũng cho rằng, toàn bộ bãi đá cổ Sa Pa là những kiến thức về vũ trụ có liên quan đến Kinh Dịch. Tôi xin trích một đoạn liên quan đến giải mã hình vẽ của ông Liễn:
Nổi bật trên bức chạm đá là hình mặt trời. Trái đất bố cục ở hai phía đông và tây, nhưng hơi chếch nhau. Phải chăng là sự diễn tả cao thấp khác nhau của các hành tinh này theo sự nhận biết của con người lúc đó? Bao quanh trời đất là hai dải các hình song song không khép kín; bên trái gồm ba dải song song không đều nhau, chạy dài liên tục bắt đầu từ tây bắc chạy xuống sát gần trái đất rồi hơi uốn lượn về phía đông nam. Bên phải cũng là ba dải song song bắt đầu từ giữa hình khắc, rồi uốn vòng lên theo xích đạo trái đất, uốn vòng lên theo hướng đông bắc, bao lấy mặt trời ở phía đông. Nửa trên của các dải này chỉ còn hai dải song song kéo dài liên tục lên đông bắc kết thúc ở điểm cao ngang với mặt trời và ba dải ở phía tây bắc. Dải thứ 3 ở ngoài cùng bên đông chỉ có một đoạn vòng cung đến ngang tầm điểm cực bắc của trái đất thì kết thúc. Dải này có 3 đoạn dài ngắn không đồng đều, đoạn ngắn nhất ở khoảng giữa có hai vạch đứt ở hai đầu.
Sách Dịch cổ cho ba dải bao quanh hình vẽ là Nội Quái tượng trưng cho các lớp vỏ trái đất, còn ba dải còn lại là Ngoại Quái tượng trưng cho các giải sông Ngân Hà… Nhà nghiên cứu Dịch học Hống Quang cho đây là lục quyển bao gồm: vũ quyển nói về thời kỳ hỗn mang chưa có hình dáng cụ thể ban đầu; khí quyển; tầm quyển; sinh quyển; trí quyển; linh quyển thuộc về giai đoạn vũ trụ đã định hình từ trạng thái hỗn mang vô cực đã thành thái cực….
Nhận thức của nhân loại đến thời Trung Cổ, mới cách chúng ta khoảng 400 trăm năm mà còn tranh cãi quyết liệt nhức nhối về các vấn đề liên quan đến tri thức thiên văn. Thế mà từ mấy ngàn năm trước, tổ tiên ta đã chạm khắc “mô hình vũ trụ” vào đá cổ Sapa, khẳng định cả mặt trời và trái đất đều là khối cầu tròn và đang quay. Chiều quay của trái đất từ tây sang đông ngược chiều kim đồng hồ, đúng như chiều quay của các hình đúc trên mặt trống đồng cổ kính của dân tộc. Sự chuyển động được biểu hiện bằng hình xoáy ốc từ tâm ra ngoài thật độc đáo. Đó là biểu trưng sức mạnh nội tâm của tinh cầu, không có sự can thiệp từ bên ngoài.
Ở vòng xoáy ốc ngoài cùng nẩy lên một nhánh cây. Phải chăng đây là biểu hiện của sự sống, của sinh quyển? Nhánh cây này có hai chòm lá ngả về phía đông là phía mùa xuân. Như vậy quá đúng với triết lý Âm Dương Ngũ Hành của các vị kỳ lão hiền triết Phục Hy, Thần Nông thời thượng cổ. Vòng xoay của mặt trời cũng do nội lực xoáy ốc từ trong ra ngoài, ngược hướng với chiều quay của trái đất từ đông sang tây. Một chi tiết cần được chú ý là tổ tiên ta mô tả mặt trời và trái đất đường kính gần ngang nhau, như một “cặp sao đôi”. Đây là ngẫu nhiên hay có chủ định từ trước? Từ nguồn trí thức linh giác nào mà ông cha ta khắc như vậy? Điều này rất đáng được suy nghĩ.
Bên cạnh trái đất tròn còn có một hình vuông nhỏ. Đây không lặp lại sai lầm của Hoa tộc thời cổ là “trời tròn đất vuông” (Một số người tới nay còn giải thích chuyện “bánh chưng bánh dày” theo hướng này là không đúng). Ở đây hình vuông đặt cạnh đất tròn thì làm sao nói chệch đi là trời tròn cho được? Phải thấy ở đây người nghệ nhân vô danh đã nắm Kinh Dịch rất vững và đã chuyển hình chạm khắc sang một đề tài mới: “Mẹ tròn con vuông”. Theo luận thuyết Âm Dương đất thuộc về âm, về người mẹ, còn trời thuộc về dương, về người cha. Thành ngữ tiếng Việt nói cha trời, mẹ đất chính là vì vậy. Trong hình khắc, mảnh vuông nhỏ đặt cạnh mẹ đất phải hiểu là “Mẹ tròn con vuông”, một thành ngữ nói lên sự mong mỏi, coi như lời chúc tụng đối với các bà mẹ bước vào kỳ sinh nở phải được “vuông tròn” nghĩa là thuận lợi, không gặp rủi ro trắc trở khi vượt cạn một mình. Ý nghĩa nhân văn ở đây quá rõ, nó hoàn toàn khác với quan điểm tĩnh tại “Trời tròn đất vuông” của người Trung Hoa cổ đại.
Theo nhà khoa học Phạm Ngọc Liễn, trí tuệ của bức vẽ này còn ẩn sâu nhiều điều hơn nữa. Theo ông, có thể gọi bức chạm khắc này là pho sách khá hoàn chỉnh mô tả khởi nguyên của vũ trụ mà có thể đặt cho nó cái tên là: Mô hình vũ trụ.
Điều đặt biệt là cả mảng giữa của hình khắc dành cho con người. Tư tưởng chủ đạo ở đây là sự thể hiện rất rõ “luận điểm tam tài” của Kinh Dịch.
Dưới ký hiệu quẻ Càn gồm ba vạch liền xếp chồng chéo lên nhau đặt hơi chếch về hướng tây nam – đông bắc là hai hình người một nữ một nam được thể hiện bằng hình song song mang tính ước lệ nhiều hơn tả thực. Người nữ đứng hai chân dang rộng phía trên giải ngoại quái, bộ phận sinh dục khuyếch đại rất rõ. Tư thế chếch theo hướng đông bắc – đông nam, đầu nhô gần sát vạch giữa quẻ Càn. Tay phải cầm một khí cụ dài giơ thẳng chếch ở khoảng trống giữa mặt trời và ký hiệu quẻ Càn. Người nam đứng ở trên giải Nội quái, song từ phần ngang hông trở xuống không được thể hiện. Bộ phận sinh dục cũng phóng to hơn bình thường. Phía trên đầu người nam là ký hiệu quẻ Sơn Địa Bác gồm quẻ Chấn chồng lên quẻ Khôn, đặt xoay dọc giữa quẻ Ngoại Quái và hình vuông nhỏ. Ký hiệu cuối cùng đặt ở dưới vòng cung Ngoại Quái, phía bên hông gần đoạn ngắn ở giữa nối với hai đoạn dài hai bên là ký hiệu phồn thực.
Trên đây chỉ là một trong số rất ít những lý giải về hình vẽ trên bãi đá cổ Sapa và cũng không được chú ý lắm. Phần nhiều người ta nghiên cứu theo hướng, đây là những hình khắc thông thường, thậm chí… lăng nhăng. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh, ông Phạm Ngọc Liễn đã lý giải đúng hướng, nhưng với hình vẽ trên thì nội dung của nó còn sâu sắc hơn nhiều sự kiến giải của ông Liễn.
Theo ông, toàn bộ bức khắc thể hiện cội nguồn của Kinh Dịch và những giá trị đích thực của nó. Lần lượt những ký hiệu được đánh số trên hình được ông giải mã và bổ xung theo thứ tự dưới đây:
Hình 1: Người đàn ông biểu tượng của tính thuần dương ở giai đoạn khởi nguyên của vũ trụ.
Hình 2: Trong Kinh Dịch quái Càn thuộc dương, ba vạch dài biểu tượng tính thuần dương không có giới hạn (vô lượng vô biên). Hay nói cách khác: Đây chính là tình trạng của thái cực.
Hình 3: Tính động xuất hiện tạo vòng xoáy ngược chiều kim đồng hồ. Đây cũng là chiều vận động của các thiên hà hiện nay (trong đó bao gồm cả các sao và hành tinh). Chữ Vạn có chiều ngược chính là biểu tượng của tính động xuất hiện ở giai đoạn đầu của vũ trụ.
Hình 4: Hình vuông bên cạnh vòng xoáy cho biết khi tính động xuất hiện tức là sinh âm, đối lại với trạng thái tĩnh khởi nguyên (mẹ tròn con vuông).
Hình 5: Khi âm xuất hiện thì sự vận động và phát triển tiến hoá trong vũ trụ bắt đầu. Điều này được hình tượng bằng một cái cây tiếp nối từ sự vận động của vòng xoáy.
Hình 6: Vòng xoáy thuận chiều kim đồng hồ là biểu tượng cho thấy sự tương tác của vũ trụ theo chiều ngược với chiều vận động của các thiên thể.
Chữ vạn có chiều thuận chính là biểu tượng của chiều tương tác vũ trụ (Qua các di vật khảo cổ có niên đại xấp xỉ 10.000 năm cho thấy chữ “vạn” đã tồn tại rất lâu trong văn minh nhân loại).
Hình 7: Sự chuyển hoá từ dương sang âm được biểu tượng bằng người đàn bà.
Hình 8: Khi âm cực thịnh thì sinh dương được biểu tượng bằng quái Càn trên đầu người đàn bà.
Hình 9: Hình này theo ông Liễn là quẻ Sơn Địa Bác. Nhưng nhà khoa học Nguyễn Vũ Tuấn Anh cho đây là quẻ Địa Lôi Phục. Nếu lật 90 độ theo chiều ngược kim đồng hồ là chiều vận động của các thiên thể trong vũ trụ. Theo Kinh Dịch thì ý nghĩa của quẻ này là “Sự trở lại”. Như vậy với hình tượng của quẻ Địa Lôi Phục cho thấy vũ trụ vận động tới cực điểm sẽ là sự quay trở về.
Như vậy, toàn bộ bức tranh này nói về nguyên lý của sự vận động vĩ mô từ khởi nguyên cho đến kết thúc và có tính chu kỳ của vũ trụ.
Với sự kiến giải này, nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh khẳng định nội dung bức chạm khắc của người Lạc Việt trên bãi đá cổ Sapa đã chứng tỏ nguyên lý vũ trụ đã được phát hiện từ lâu và thuộc về nền văn minh này. Kinh Dịch thuộc về nền văn minh Lạc Việt với những ký hiệu quẻ trùng khớp với ý nghĩa của bức tranh. Với nội dung trên của bức tranh chúng ta sẽ không thể tìm thấy trong các cổ thư chữ Hán. Điều này cũng chúng tỏ tên gọi đích thực của cuốn kỳ thư Đông phương này phải là: “Lạc thư chu dịch”. Tức là sách của người Lạc Việt nói về sự vận động tuần hoàn của vũ trụ.
Nền văn minh Việt đã trải gần 5.000 năm!
Trong khi các nhà học, kể cả những người có kiến thức uyên bác nhất đều tìm cách bác bỏ nền văn minh Lạc Việt đã tồn tại 4.000 năm, thì nhà khoa học Nguyễn Vũ Tuấn Anh lại âm thầm đi tìm lời giải đáp cho sự tồn tại của nền văn hiến Lạc Việt những 5.000 năm lịch sử. Ông bảo rằng: “Cả đời ông đã và sẽ dành toàn bộ trí lực để chứng minh luận điểm của mình, cũng như bảo vệ quan điểm cội nguồn Kinh Dịch là của dân tộc Lạc Việt, có nguồn gốc từ nước Bách Việt cổ xưa”.
Để chứng minh nền văn hiến Lạc Việt đã tồn tại rất lâu đời và phủ nhận quan điểm của các nhà khoa học khác cho rằng thời Hùng Vương chỉ là một liên minh bộ lạc đóng khố hoặc cùng lắm là một nhà nước sơ khai, ông đã dày công viết cuốn sách đầu tiên về một thời khuyết sử của dân tộc Việt, đó là cuốn “Thời Hùng Vương qua truyền thuyết và huyền thoại”.
Những truyền thuyết trong dân gian được giải mã đã dẫn đến ý tưởng rất mãnh liệt trong ông là: Cội nguồn văn hoá Đông phương thuộc về nền văn hiến Lạc Việt. Đây chính là nội dung của lịch sử văn hiến trải gần 5.000 năm của dân tộc Việt. Qua nghiên cứu này, ông đã nhận ra rằng, Kinh Dịch là của dân tộc Việt, bởi tất cả những mật ngữ trong những di sản văn hoá phi vật thể được giải mã đều chỉ thẳng đến điều này. Rõ nhất chính là truyền thuyết: “Bà Nữ Oa vá trời”. Tất nhiên, nội dung những mật ngữ được giải mã đó theo cách hiểu của ông.
Để tìm ra sự hướng dẫn của các mật ngữ để lại, ông sưu tầm tất cả những cuốn sách về ca dao tục ngữ, truyện cổ, truyền thuyết Việt… Có thời gian cả năm trời ông đóng cửa đọc nghiến ngấu cả ngàn pho sách có nội dung như trên và dừng lại ở nhưng câu ca dao, tục ngữ, những truyện cổ Việt… có vẻ bí ẩn, trái khoáy, là lạ để tìm cách giải mã. Hy vọng sẽ có một hướng dẫn nào đó chứng minh điều này. Nhưng có vẻ như vô vọng….
Cũng lúc ấy, những bài viết của các nhà nghiên cứu, các học giả thi nhau chiếm lĩnh mặt báo minh chứng về cái “tinh thần khoa học” trong việc phủ nhận những giá trị văn hóa truyền thống trải 4.000 năm của dân tộc Việt. Có tờ báo đã mở hẳn một chuyên đề: “Nhìn lại lịch sử” để đăng các loại bài như thế. Điều này càng làm ông nóng ruột.
“Sẽ không thể phục hồi được những giá trị văn hoá truyền thống, nếu không chứng tỏ được nội dung và giá trị của nó”. Từ sự suy nghĩ đó, ông đã cho ra đời cuốn sách “Tính minh triết trong tranh dân gian Việt Nam” vào năm 2002. Cuốn sách này đã chứng minh nền văn hiến lâu đời qua hệ thống tranh dân gian.
Tuy nhiên, khi gửi cuốn sách đi in, họ đọc chưa hết đã quẳng vào sọt rác, vì… cãi lại cả các nhà khoa học lỗi lạc.
Trong lúc đang bế tắc trong việc chứng minh cội nguồn Kinh Dịch của dân tộc Lạc Việt thì có một nhà khoa học sau khi sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu đã cho rằng: “Bãi đá Sapa của người Việt cổ tạo dựng vào khoảng 300 trước công nguyên”. Ông mừng như vớ được vàng. Đây chính là thời gian sụp đổ của nhà nước Văn Lang theo chính sử (năm 258 trước công nguyên).
Ông chợt nhớ lại một truyền thuyết về cuộc truyền ngôi giữa đời Hùng Vương cuối cùng và Thục Phán. Truyền thuyết nói rằng: “Sau khi nhường ngôi cho Thục Phán, vua Hùng và hoàng tộc đi về vùng Tây Bắc”. Vùng Tây Bắc chính là vị trí của tỉnh Lào Cai – gần với Phong Châu – kinh đô cuối cùng của nhà nước Văn Lang – nơi chứa đựng những ký hiệu bí ẩn trên bãi đá cổ Sapa! Phải chăng, bãi đá cổ Sapa là pho sách ghi lại những bí mật của cha ông ta để đời sau giải mã? Phải chăng đây chính là một nửa cái chìa khóa cần ráp lại để mở kho tàng đầy bí ẩn của phương Đông?
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh tuyên bố hùng hồn: “Sau khi quán xét bãi đá cổ Sapa, tôi thấy không cần phải tiếp tục viết sách chứng minh cho nền văn minh Lạc Việt trải gần 5.000 năm văn hiến. Bởi vì, sự kỳ vĩ của trí tuệ tổ tiên cho thấy sớm muộn nền văn minh này sẽ được sáng tỏ. So sánh tri thức của tổ tiên thì tri thức khoa học hiện đại với những phương tiện như vệ tinh nhân tạo, bom nguyên tử chỉ là trò chơi của trẻ con. Chỉ cần một trận động đất, trận sóng thần làm thí dụ thì tất cả những thứ trò chơi trẻ con ấy sẽ móp méo và dùng để bán ve chai”.
Sự nhỏ bé của khoa học hiện đại, chính là vì nó chưa khám phá được hết những bí ẩn của vũ trụ. Dù chưa nghiên cứu hết những hình vẽ trên bãi đá cổ, nhưng ông khẳng định rằng: Một phần những bí ẩn của vũ trụ trong nền văn hóa Đông phương huyền vĩ đang ở trong những đường nét ngoằn ngoèo trên bãi đá cổ Sapa.
Hầu hết những hình khắc trên bãi đá cổ này đều giải thích về sự vận động và tương tác từ vũ trụ. Tất nhiên, mỗi một người đều có cái nhìn riêng. Ông Nguyễn Vũ Tuấn Anh tự cho mình là đúng, cũng như các nhà nghiên cứu khi quán xét bãi đá cổ cũng tự cho mình là đúng bởi không hề có tiêu chí cho sự giải mã. Ai muốn hiểu thế nào cũng được. Chính vì vậy mà hình cái mặt cối đá được vẽ rất chi tiết, có người thì bảo “Đấy là biểu tượng của một xã hội nông nghiệp”. Nhưng ông lại bảo rằng đó là biểu tượng cho sự tương tác của vũ trụ. Có người sẽ lên giọng chê bai rằng: “Vào thời cổ đại, lạc hậu thì làm sao mà người ta có thể hiểu được rằng tương tác là nguyên nhân sự tồn tại và phát triển của vũ trụ!”. Chính vì thế, trong con mắt một số người, ông trở thành người gàn dở, một kẻ siêu tưởng. Tuy nhiên, ông vẫn luôn tự hào là người luôn tìm cách nâng tầm trí tuệ dân tộc, chứ không nhăm nhăm đi tìm lý lẽ để bác bỏ trí tuệ của ông cha để lại.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh hài ước: “Rất nhiều người ôm một đống sách Hán và bĩu môi trước những lý thuyết của tôi. Họ khẳng định một cách chắc chắn rằng Kinh Dịch là của người Hoa Hạ, trong khi đó, hàng ngàn năm trôi qua chính người Trung Quốc lại không lý giải được cội nguồn của nó cũng như không hiểu được rất nhiều chỗ huyền bí trong Kinh Dịch mà tiêu biểu là họ không tìm thấy căn nguyên của thuận tự 64 quẻ Hậu Thiên từ nền văn minh Hoa Hạ. Còn tôi lại có thể lý giải được cội nguồn của Kinh Dịch dựa trên rất nhiều cơ sở khoa học mà sự kỳ vĩ trên các hình khắc ở bãi đá cổ Sapa đã nói tất cả thì tôi chẳng thấy xấu hổ gì mà không nhận Kinh Dịch là của người Việt mình. Tôi tin rằng, nếu có người giải mã được toàn bộ bãi đá cổ Sapa thì đó phải là lúc một lý thuyết thống nhất vũ trụ được chứng minh. Nhưng nghe ra điều đó còn xa vời quá. Điều cần kíp nhất lúc này là phải bảo tồn gấp pho sách Dịch văn cực quý này, kẻo vài năm nữa nó sẽ biến mất khỏi tâm trí người Việt”.

(Người thì bảo đây là biểu tượng nền văn minh nông nghiệp, người bảo sự tương tác vũ trụ, người bảo là cái cối đá…)

(Hết).
PHẠM NGỌC DƯƠNG